Dưới đây là 5 sai lầm phổ biến – và cách bạn có thể tránh khỏi “bẫy hướng nghiệp”:
❌ 1. Chọn ngành vì… bạn thân cũng học
Tâm lý dễ gặp: “Cùng nhau học sẽ vui”, “Nó giỏi môn này nên chắc mình cũng làm được”.
➡️ Hậu quả: Bạn học một ngành mình không hiểu, không thích, không giỏi. Sau 1–2 năm, sự khác biệt cá tính và năng lực sẽ khiến bạn “đuối dần”.
✅ Cách tránh: Làm trắc nghiệm nghề nghiệp độc lập. Tìm hiểu bản thân và thị trường – không để bị ảnh hưởng bởi người khác.
❌ 2.Theo ngành “hot”, “điểm cao” mà không phù hợp tính cách
Ví dụ thực tế: Nhiều bạn chọn CNTT hay Y khoa vì "đang hot", nhưng không có khả năng logic cao, hoặc sợ máu, ngại chăm sóc.
➡️ Hậu quả: Càng học càng chán. Dễ dẫn đến trầm cảm học đường, bỏ học giữa chừng.
✅ Cách tránh: Xác định nhóm tính cách nghề nghiệp (theo Holland, MBTI) và kiểm tra mức độ phù hợp trước khi đăng ký ngành.
❌ 3. Chọn ngành "điểm thấp cho dễ đậu" – không có chiến lược dài hạn
Tâm lý phổ biến: “Miễn đậu đại học là được”, “Rồi tính tiếp”.
➡️ Hậu quả: Sau khi tốt nghiệp, bạn không cạnh tranh được vì thiếu kỹ năng, kinh nghiệm và cả động lực học.
✅ Cách tránh: Đặt mục tiêu nghề nghiệp trước – rồi chọn ngành, chọn trường phù hợp với năng lực và lộ trình phát triển của mình.
❌ 4. Không tìm hiểu xu hướng nghề nghiệp & nhu cầu thị trường
Thực tế: Có bạn chọn ngành học đang "bão hòa" – tỉ lệ thất nghiệp sau đại học cao gấp đôi trung bình (theo Tia Sáng, 2024).
➡️ Hậu quả: Mất 4 năm + chi phí lớn nhưng ra trường phải làm trái ngành.
✅ Cách tránh: Cập nhật báo cáo thị trường nghề nghiệp hằng năm (VD: VietnamWorks, TopDev, Talentnet), hoặc hỏi chuyên gia hướng nghiệp.
❌ 5. Không làm trắc nghiệm hướng nghiệp – hoặc không được tư vấn chuyên môn
Nguy cơ: Chọn ngành chỉ bằng “cảm tính” hay “sở thích tạm thời”.
➡️ Hậu quả: Không hiểu bản thân = không hiểu ngành = sai đường.
✅ Cách tránh:
* Bắt đầu với trắc nghiệm nghề nghiệp khoa học (như Holland, VAK, MBTI).
* Tham gia buổi tư vấn hướng nghiệp 1:1 từ các chuyên gia để định hướng đúng ngành – đúng nghề – đúng lộ trình.
👉 Bạn không cần chọn ngành theo cảm tính hay “nghe theo người khác”. Với công cụ, chuyên gia và dữ liệu thực tế, bạn hoàn toàn có thể chọn ngành khoa học, thực tế và phù hợp cá nhân.
📌 Theo:
* Chuyên gia hướng nghiệp – Unlock Your Career
* Báo Giáo dục & Thời đại (2024) – giaoducthoidai.vn
* Tạp chí Tia Sáng (Bộ KH&CN) – tiasang.com.vn
* VietnamWorks Báo cáo thị trường nhân lực 2023–2024
* TopDev Báo cáo nhân sự ngành công nghệ 2023